Skip to main content
https://www.youtube.com/watch?v=obxZt6e0Hwc&ab_channel=ZijancerNoviPazar

Spomenik

STARI RAS

Stari Ras je srednjovekovni kompleks spomenika koji se nalazi na mestu na kome su se spajali putevi sa zapada i juga i vodili dalje ka istoku. Tokom jednog milenijuma tu su se smenjivale razne vojske, države, a značaj grada je vremenom rastao i opadao.

Play Video

  • Ime Ras prvi put se spominje

    za vreme cara Konstantina VII Porfirogenita

    Mesto na kojem je smešten grad ima bogatu istoriju koja doseže do bronzanog doba. Na tom mestu se nalazilo vojno utvrđenje Rimljana, a tokom kasnoantičnog perioda su građeni i objekti za stanovanje i bazilika. Ime Ras prvi put se pominje u srednjovekovnim izvorima vizantijskog cara Konstantina VII Porfirogenita koje se odnose na rat između Srbije i Bugarske krajem IX veka.

  • Politički i kulturni centar

    Prestonica vladara iz dinastije Nemanjića

    U periodu od IX do početka XII veka utvrđenje zaposedaju najpre Bugari, a potom naizmenično Srbi i Vizantijci. Od kraja XII veka i tokom XIII veka Ras je bio politički i kulturni centar srpske države i prestonica vladara iz dinastije Nemanjića. Tokom XIV i u prvoj polovini XV veka značaj grada u političkom smislu opada, ali je to period ekonomskog jačanja i bogaćenja njegovih stanovnika.

  • Osmanlije osvajaju tvrđavu 1455.g.

    Opadanje značaja

    Tokom XIV i u prvoj polovini XV veka značaj grada u političkom smislu opada, ali je to period ekonomskog jačanja i bogaćenja njegovih stanovnika. Grad su 1455. godine osvojili Turci Osmanlije, a osnivanjem obližnjeg Novog Pazara počinje polako opadanje njegovog značaja.

  • UNESKO-voj lista svetske baštine

    1979. godine

    U Rasu su nastala neka najstarija očuvana dela srpske umetnosti, a krajem XII veka bio je kulturni centar države. Opsežna arheološka istraživanja kompleksa srednjovekovnog Starog Rasa su započeta krajem 1971. godine, a ceo kompleks se od 1979. godine nalazi na UNESKO-voj Listi Svetske baštine u sklopu spomenika srednjeg veka objedinjenih pod utvrđenom prostorno-kulturnom celinom Stari Ras i Sopoćani.

SREDNJOVEKOVNI KOMPLEKS SPOMENIKA

Kompleks se sastoji od više spomenika, a najznačajniji lokaliteti koji su obuhvaćeni istraživanjima su: Gradina na Pazarištu sa Podgrađem, Trgovište, Gradina u Postenju, crkva u Naprelju i latinska crkva u Postenju. Gradina na Pazarištu sa Trgovištem zajedno sa obližnjim manastirom Sopoćani, manastirom Đurđevi stupovi i crkvom svetih Apostola Petra i Pavla svedoči o veličini i značaju Rasa u srpskoj srednjovekovnoj državi.

Stari Ras

Ostaci Starog Rasa se nalaze na lokalitetu Gradina na Pazarištu sa donjim gradom Trgovište koji se nalazi na 11 km zapadno od Novog Pazara u blizini manastira Sopoćani. Poslednjih godina je pokrenuto istraživanje kojim se pokušava dokazati da je prava lokacija grada utvrđenje Gradina u Postenju koje se nalazi na 2 km od Novog Pazara. Ime Ras najverovatnije vodi poreklo od naziva utvrđenja Arsa koju pominje vizantijski istoričar Prokopije u VI veku. Srpska srednjovekovna država je prema imenu grada dobila naziv Raška, što je kasnije korišćeno kao ekvivalent sa nazivom Srbija.