Skip to main content

Zgrada

MITROPOLIJE

Mitropolija u Varoš mahali spada u najstarije primerke narodnog graditeljstva u Novom Pazaru, ali i Srbiji. Izgrađena je u drugoj polovini XVIII veka, a veruje se da je u njoj bila smeštena rezidencija  raško-prizrenskih mitropolita. Od 1885. do 1903. u njoj je bila smeštena i prva ženska škola, a potom i mešovita škola.

Od 1912. godine je često menjala namene, a kraj prošlog veka dočekala je u lošem stanju. Osamdesetih godina su sprovedena opsežna istraživanja, a zgrada je demontirana i izmeštena, u okviru iste parcele, dalje od ulice. Pored svojih arhitektonskih vrednosti, Mitropolija je značajna kao svedočanstvo društvenog i političkog života u Novom Pazaru, položaju crkve i Srba u ovim krajevima tokom vladavine Turske, kao i razvoja školstva u ovom gradu.

  • Spomenik kulture

    Podignuta krajem XVIII Veka

    Zgrada ,, Mitropolija ‘’ u Novom Pazaru je podignuta krajem XVIII Veka kao jedna od najstarijih zgrada. Izuzetan je primer narodnog graditeljstva predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.
    Da bi se shvatio značaj .. Mitropolije’’ šta je uopšte ,, Mitropolija’’ treba reći da je ovde u Starom Rasu još u pred Nemanjićkom periodu bilo sedište u Petrovoj crkvi Stare Raške episkopije. To je veoma stara episkopija Pravoslavne crkve, prvi pisani trag o njoj nalazi se u povelji vizantiskog cara Vasilija II 1020 godine., ali ona postoji i pre toga i bila je pod Ohridskom episkopijom.

  • Sedište Mitropolije

    Primer narodnog graditeljstva

    Sedište te Raške episkopije bilo je u Petrovoj Crkvi za vreme Stefana Nemanje i posle njega, a 1346. godine kad je Srpska Crkva dobila status Patrijaršije ona je uzdignuta na rag Mitropolije 1219. godine Srpska crkva je imala status arihiepiskopije. Status patrijaršije 1346. godine i Raška Mitropolija je takodje imala sedište u Petrovoj crkvi. Njeno sedište u Petrovoj crkvi je bilo sve do prvih decenija XVl veka. Kao što znamo 1455.godine Turci su osvojili ovaj deo Srbije Stari Ras i onda u tim novim političkim prilikama, u odosima koji su postojali podignut je Manastir Svete Varvare 1526. godine na takozvanoj Reljinoj Gradini koja se nalazi na putu izmedju Novog Pazara i Manastira Sopoćani.

  • Zgrada je u duhu arhitekture

    Sagradjena krajem XVIII veka

    Premešteno sedište Raške episkopije taj manastir je podigao Simeon I episkop raški a kasnije ga nasledio drugi ktitor tog manastira episkop Silvester koji je takodje stolovao tu kao Raški episkop. Tu je sedište Raške episkopije bilo sve do kraja XVI a u XVII veku putopisci koji su prolazili kroz Novi Pazar su pisali da je manastir u ruševinama, znači da tu više nije bilo sedišta. U XVII veku gde je tačno bilo sedište ne postoje tačni podaci, ali je sačuvan ovaj objekat iz XVIII veku. Dakle sedište raških mitopolita je prebačeno ovde i zgrada ,,Mitropolije” je sagradjena krajem XVIII veka. Zgrada je u duhu arhitekture tog vremena donji deo je bio od kamena a gornji bodručni i tu je raški episkop stolovao u XVlll i XIX veku s tim što je raška mitropolija postojala kao samostalna do 1807 /1808 godina kada je objedinjena i postala Raško Prizrenska Mitropolija.

  • Gradska arhitektura XVIII veka

    Izuzetan primerak retko sačuvanih objekata

    Krajem 80-tih početak 90-tih godina prošlog veka odmah posle proglašenja 1986. godine zgrada je rekonstruisana i krajem 1995. godine predate na korišćenje crkvene opštine. Ovo zemljište pripada crkvenoj opštini ali je sredstvima Ministarsva kulture i ostalih institucija lokalnih, državnih i društvenih je rekonstruisana. Ona je sad tu izuzetan primerak retko sačuvanih objekata tog tipa arhitekture iz kraja XVIII veka. Mitropolija je jedan reprezentativan primerak gradske arhitekture XVIII veka grada Novog Pazara.

KULTURNO DOBRO, SPOMENIK KULTURE

Zgrada  ,, Mitropolija ‘’ u Novom Pazaru je podignuta krajem XVIII Veka kao jedna od najstarijih zgrada. Izuzetan je primer narodnog graditeljstva predstavlja  nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.

Od krajem XIX veka postaje škola

Ova zgrada je značajna i iz drugih razloga ovde je krajem XIX veka bila srpska zenska škola 1885 do 1903 godine je ta škola radila a od 1903 do 1912 bila je mešovita škola. Iz svih tih navedenih razloga je 1986 godine skupština grada Novog Pazara donela odluku da se stara zgrada Mitropolije proglasi za kulturno dobro i ona je od 1986. godine  pod zaštitom. Inače se ova zgrada  nije ranije nalazila na ovom mestu ona je dislocirana, nalazila se do ulice gde se mogu videti stari temelji. Republički zavod za zaštitu spomenika kulture, zato što je ovo spomenik od velikog značaja kasnije je proglašen za spomenik od izuzetnog značaja je odlučio da izvrši rekonstrukciju ali da dislocira zgradu da bi ona bila: bolje vidljiva, pregledna i da bi se manje oštećivala zbog saobraćaja.