Skip to main content
https://www.youtube.com/watch?v=n8RseCdGbro

REKE I JEZERO

Raška reka izvire iz pećine ispod krečnjačkog odseka brda Golač, 15 km zapadno od Novog Pazara i u neposrednoj blizini manastira Sopoćani. Pećinski ulaz se nalazi na apsolutnoj nadmorskoj visini od 726 m i visok je 10 metara.

Play Video
Dužina reke od izvora do ušća u Ibar kod grada Raške je 39 km.

VELIKI UTICAJ PLANINE GOLIJE I ROGOZNE NA SLIV REKE RAŠKE.

Vrelom iz male pećine

Izvor reke Raške

Raška je leva pritoka Ibra u Raškoj oblasti u Srbiji. Duga je 60 km. Izvire, južno od manastira Sopoćani, jakim vrelom iz male pećine u blizini kontakta trijaskih krečnjaka i paleozojskih škriljaca. Od vodenih tokova najveći značaj ima rijeka Raška sa površinom sliva rod 1193km2 . Ukupna dužina vodotokova iznosi 879,500km. Na svakom kvadratnom kilometru sliva ima 737m vodenih tokova. U Rašku se ulivaju rijeke: Jošanica, Ljudska, Deževska, Trnavica, Slatinska, Izbička, Kukavička.

Karakteristike

Izvor života

U prosjeku se na sliv Raške izluči godišnje oko 750 mm vode, sa planine Rogozne i Golije je uticaj padavna preko 100mm zbog snježnog pokrivača koji se zadržava do aprila. Najniži vodostaj je u julu i septembru, a najviši u novembru i martu. Najviša širina rijeke je u donjem toku i iznosi 10m, a najviša dubina 1,50m. Ukupna dužina rijeke iznosi 36km. Vrelo Raške je na granici škriljca i krečnjaka. Njegova izdašnost iznosi 23/sek.

Reka “ Raška“ se rađa na padinama Pešterske visoravni, u blizini manastira Sopoćani, negde na oko 17 km zapadno od Novog Pazara. Na samom izvoru je „hladna kao led“ sa temperaturom koja ne prelazi 8 (osam)*C.

Karakteristike

Jezero Gazivode

Od 1973 — 1977. godine, u ataru sela Gazivode podigla jednu od najvećih brana sa glinenom osnovom u Evropi, po projektu firme "Energoprojekt" iz Beograda. Istoimeno jezero se nalazi se u opštini Tutin, u jugozapadnoj Srbiji i u opštini Zubin Potok, na severu Kosova i Metohije. Iznad jezera se prostiru planine Mokra gora u čijem se podnožju nalazi i manastir Crna Reka i Rogozna. Jezero je dužine 24 kilometara, visina brane je 107 metara, u osnovi je široka 460, a duga 408 metara. Osnovna namena ovog jezera je navodnjavanje Kosovske nizije, ali ima i manju hidrocentralu koja se nalazi u istoimenom mestu. Kanalima se voda iz Gazivoda odvodi do Gračaničkog jezera i koristi se za snabdevanje grada Prištine. Voda iz ovog hidrosistema je takođe primenjena za neophodno rashlađivanje u TE Obilić. Deo jezera pripada i gradu Novom Pazaru.

Zanimljivost

Veštačko jezero

Jezero Gazivode je veštačko jezero nastalo 1977. godine pregrađivanjem reke Ibra u njenom gornjem toku. Tokom 2017. i 2018. godine međunarodni tim arheologa i naučnika je izvršio niz podvodnih istraživanja. Otkrili su više spomenika srednjovekovne srpske kulture na dnu jezera Gazivode. Najznačajniji od njih su: ostaci palate srpske srednjovekovne kraljice Jelene Anžujske, ostaci manastira Čkilje, zvonika iz 13. veka, dve srednjovekovne crkve, devet rimskih nekropole.

Reke u Novom Pazaru

Pored najdominantnije reke Raške, Novi Pazar zapljuskuju i reke Jošanica, Ljudska i Deževska reka.

Na obalama reka Raške i Jošanice smešten je grad Novi Pazar. Reka Raška je dosta pristupačna za sportski ribolov osim u prvih par kilometara svoga toka, odnosno od izvora pa do izletišta zvanog Pazarište.

Malo nizvodno od pomenutog izletišta nalazi se i nekada jedan od najvećih ribnjaka kalifornijske pastrmke u Evropi.