Skip to main content
https://www.youtube.com/watch?v=obxZt6e0Hwc&ab_channel=ZijancerNoviPazar

Spomenik

STARI RAS

Stari Ras je srednjovekovni kompleks spomenika koji se nalazi na mestu gde su se spajali putevi sa zapada i juga i vodili dalje na istok. Tokom jednog milenijuma, tu su se smenjivale razne vojske i države, a značaj grada je vremenom rastao i opadao.

Play Video

  • Ime Ras prvi put se spominje

    za vreme cara Konstantina VII Porfirogenita

    Mesto na kome je smešten grad ima bogatu istoriju koja doseže do bronzanog doba. Na tom mestu se nalazilo vojno utvrđenje Rimljana, a tokom kasnoantičnog perioda su građeni i objekti za stanovanje i bazilika. Ime Ras prvi put se spominje u srednjovekovnim izvorima vizantijskog cara Konstantina VII Porfirogenita koje se odnose na rat između Srbije i Bugarske krajem IX veka.

  • Politički i kulturni centar

    Prestonica vladara iz dinastije Nemanjića

    U periodu od IX do početka XII veka utvrđenje zaposedaju najpre Bugari, a potom naizmenično Srbi i Vizantijci. Od kraja XII veka i tokom XIII veka Ras je bio politički i kulturni centar srpske države i prestonica vladara iz dinastije Nemanjića. Tokom XIV i u prvoj polovini XV veka značaj grada u političkom smislu opada, ali je to period ekonomskog jačanja i bogaćenja njegovih stanovnika.

  • Osmanlije osvajaju tvrđavu 1455.g.

    Opadanje značaja

    Tokom XIV i u prvoj polovini XV veka značaj grada u političkom smislu opada, ali je to period ekonomskog jačanja i bogaćenja njegovih stanovnika. Grad su 1455. godine osvojili Turci Osmanlije, a osnivanjem obližnjeg Novog Pazara počinje polako opadanje njegovog značaja.

  • UNESKO-voj lista svetske baštine

    1979. godine

    U Rasu su nastala neka najstarija očuvana dela srpske umetnosti, a krajem XII veka je bio kulturni centar države. Opsežna arheološka istraživanja kompleksa srednjovekovnog Starog Rasa su započeta krajem 1971. godine, a ceo kompleks se od 1979. godine nalazi na UNESKO-voj listi svetske baštine u sklopu spomenika srednjeg veka objedinjenih pod zaštićenom celinom Stari Ras i Sopoćani.

SREDNJOVJEKOVNI SPOMENIČKI KOMPLEKS

Kompleks se sastoji od nekoliko spomenika, a najznačajniji lokaliteti obuhvaćeni istraživanjem su: Gradina na Pazarištu sa Podgrađem, Trgovište, Gradina u Postenju, Reljina gradina, crkva u Naprelju i latinska crkva u Postenju. Varošica na Pazarištu sa Trgovištem, zajedno sa obližnjim manastirom Sopoćani, manastirom Đurđevi Stupovi i crkvom Svetih apostola Petra i Pavla svedoče o veličini i značaju Rasa u srpskoj srednjovekovnoj državi.

Stari Ras

Ostaci Starog Rasa nalaze se na lokalitetu Gradina u Pazarištu sa donjim gradom Trgovištem, koje se nalazi 11 km zapadno od Novog Pazara u blizini manastira Sopoćani. Poslednjih godina pokrenuta su istraživanja kojima se pokušava dokazati da je prava lokacija grada tvrđava Gradina u Postenju, koja se nalazi 2 km od Novog Pazara. Naziv Ras najvjerovatnije potiče od imena tvrđave Arsa, koju pominje vizantijski istoričar Prokopije u 6. vijeku. Srpska srednjovekovna država dobila je naziv Raška po imenu grada, koje je kasnije korišćeno kao ekvivalent imenu Srbija.