Skip to main content

Zgrada

MITROPOLIJE

Mitropolija u Varoš Mahali jedan je od najstarijih primera narodnog graditeljstva u Novom Pazaru, ali i u Srbiji. Sagrađena je u drugoj polovini 18. veka, a veruje se da je bila rezidencija raško-prizrenskih mitropolita. Od 1885. do 1903. godine u njoj je bila prva ženska, a potom i mješovita škola.

Od 1912. godine često je mijenjao namjene, a kraj prošlog stoljeća dočekao je u lošem stanju. Osamdesetih godina 20. stoljeća izvršena su opsežna istraživanja, a zgrada je demontirana i izmještena, u okviru iste parcele, dalje od ulice. Pored svojih arhitektonskih vrednosti, Mitropolija je značajna i kao svedočanstvo društvenog i političkog života u Novom Pazaru, položaja crkve i Srba na ovim prostorima tokom turske vladavine, kao i razvoja prosvete u ovom gradu.

  • Spomenik kulture

    Sagrađena krajem 18. stoljeća

    Zgrada "Mitropolije" u Novom Pazaru podignuta je krajem 18. veka kao jedna od najstarijih građevina. Izuzetan je primjer narodnog graditeljstva i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.
    Da bi se razumeo značaj .. Mitropolije, šta je Mitropolija uopšte, treba reći da je ovde u Starom Rasu, još pre Nemanjićkog perioda, sedište Stare raške episkopije bilo u Petrovoj crkvi. To je veoma stara episkopija pravoslavne crkve, prvi pisani trag o njoj nalazimo u povelji vizantijskog cara Vasilija II 1020. godine, ali je postojala i pre toga i bila je pod Ohridskom episkopijom.

  • Sedište Mitropolije

    Primer narodnog graditeljstva

    Sjedište te raške episkopije bilo je u Petrovoj crkvi za vrijeme Stefana Nemanje i poslije njega, a 1346. godine, kada je Srpska crkva dobila status Patrijaršije, podignuta je na rang mitropolije.1219. Srpska crkva je imala status arhiepiskopije. Status patrijaršije 1346. i Raška mitropolija je takođe imala sedište u crkvi Svetog Petra. Sjedište je bilo u crkvi Svetog Petra do prvih decenija 15. stoljeća. Kao što znamo, Turci su 1455. godine osvojili ovaj deo Srbije, Stari Ras, a onda je u tim novim političkim prilikama, u ruševinama koje su postojale, podignut 1526. godine Manastir Svete Varvare na takozvanoj Relji Gradini, koji se nalazi na putu između Novog Pazara i manastira Sopoćani.

  • Zgrada je u duhu arhitekture

    Sagrađena krajem 18. stoljeća

    Preseljeno sedište Raške episkopije, taj manastir podigao je Simeon I, episkop raški, a kasnije ga je nasledio drugi ktitor tog manastira, episkop Silvestar, koji je u njemu služio i kao episkop raški. Tu je bilo sedište Raške episkopije do kraja 16. veka, a u 17. veku putopisci koji su prolazili kroz Novi Pazar pisali su da je manastir u ruševinama, što znači da u njemu više nije bilo sedište. U 17. veku nema tačnih podataka o tome gde se nalazilo sedište, ali je sačuvana ova građevina iz 18. veka. Stoga je sjedište Raških mitropolita preneseno ovdje, a zgrada "Mitropolisa" podignuta je krajem 18. vijeka. Zgrada je u duhu tadašnje arhitekture, donji dio je bio od kamena, a gornji dio je bio Bodruč, au njemu je sjedio raški biskup u 18. i 19. vijeku, s tim da je Raška mitropolija postojala kao samostalna do 1807/1808, kada je ujedinjena i postala Raško-prizrenska mitropolija.

  • Gradska arhitektura 18. vijeka

    Izuzetan primerak retko sačuvanih objekata

    Krajem 80-ih i početkom 90-ih godina prošlog veka, odmah po proglašenju 1986. godine, objekat je rekonstruisan, a krajem 1995. godine predat je na korišćenje Crkvenoj opštini. Ovo zemljište pripada crkvenoj opštini, ali je rekonstruisano sredstvima Ministarstva kulture i drugih lokalnih, državnih i društvenih institucija. Danas je izuzetan primjer rijetko očuvanih građevina tog tipa arhitekture s kraja 18. stoljeća. Mitropolija je reprezentativan primer gradske arhitekture 18. veka grada Novog Pazara.

KULTURNO DOBRO, SPOMENIK KULTURE

Zgrada “Mitropolije” u Novom Pazaru podignuta je krajem 18. veka kao jedna od najstarijih građevina. Izuzetan je primjer narodnog graditeljstva i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.

Od kraja 19. veka postaje škola

Ova zgrada je značajna i iz drugih razloga.Krajem 19. veka ovde je postojala srpska ženska škola, od 1885. do 1903. godine radila je škola, a od 1903. do 1912. godine bila je mešovita škola. Iz svih ovih razloga, Skupština grada Novog Pazara je 1986. godine donela odluku da se stara zgrada Mitropolije proglasi kulturnim dobrom, a pod zaštitom je od 1986. godine. Inače, ova zgrada se ranije nije nalazila na ovom mjestu, bila je dislocirana, nalazila se pored ulice gdje se vide stari temelji. Republički zavod za zaštitu spomenika kulture, jer je ovaj spomenik od velikog značaja, kasnije je proglašen spomenikom od izuzetnog značaja, odlučio je da izvrši rekonstrukciju, ali da se objekat izmesti kako bi bio: vidljiviji, transparentniji i manje oštećena. saobraćajem.